Produkcja plastiku - nowe kierunki w XXI wieku

XXI wiek szykuje dla ludzkości wiele wyzwań. Jednym z nich jest nieuchronne wyczerpywanie się złóż ropy naftowej. Jest ona głównym surowcem stosowanym do produkcji polimerów, w tym tzw. Wielkiej 6 (polietylenu wysokiej i niskiej gęstości, polipropylenu, PVC, polistyrenu i poliestru). W najbliższej przyszłości producenci plastiku będą zmuszeni do poszukania innych surowców, najlepiej odnawialnych. Jednakże przejście na takie surowce może okazać się czymś więcej niż tylko prostą zamianą - w najnowszym artykule opublikowanym w "Nature Reviews Chemistry" autor przewiduje, iż komercjalizacja bio-plastików będzie przebiegała wzdłuż dwóch ścieżek oferujących odmienne szanse i zagrożenia.

Pierwsza z nich przewiduje stosowanie chemikaliów odnawialnych jako bezpośrednie zamienniki surowców ropopochodnych, dla których już istnieje stabilny rynek. Stworzenie takich materiałów i ich adaptacja do istniejących instalacji przemysłowych będzie bardzo trudna, a nawet niewielkie różnice w stosunku do oryginału mogą uniemożliwić ich zastosowanie. "Świętym Graalem" będzie bezpośredni zamiennik (ang. drop-in replacement), nieodróżnialny od materiałów stosowanych obecnie, dzięki któremu nie będzie trzeba zmieniać istniejących procedur produkcyjnych. Przykład już istnieje - jest nim monomer etylenu produkowany na drodze dehydratacji etanolu, który z kolei uzyskuje się na drodze fermentacji cukru. Odnawialny etylen jest praktycznie nieodróżnialny od ropopochodnego.

Drugą ścieżką jest identyfikacja obszarów zastosowań, w których nowe materiały będą miały większe szanse w konkurencji ze starymi. Proces ten wymaga jednak czasu i ogromnych nakładów inwestycyjnych. Sytuacje, kiedy nowy materiał staje się światowym hitem w ciągu jednej nocy, są bardzo rzadkie, a rynek najczęściej buduje się mozolnie - klient po kliencie.

Obie ścieżki mają swoje plusy i minusy, obie są trudne i żmudne. Przewiduje się, że zmiany w tym zakresie będą miały charakter raczej ewolucyjny niż rewolucyjny, niemniej jednak są nieuniknione.