Farmaceutyczne "hity i kity" 2015 roku

Jak donosi portal FierceBiotech, w 2015 roku amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (ang. Food And Drug Administration, FDA) zatwierdziła 45 nowych medykamentów, co jest najwyższym wynikiem od roku 1996. Tak dobry wynik świadczyć może o ożywieniu prac działów badawczo-rozwojowych firm farmaceutycznych. Pomocne również okazało się zastosowanie przez FDA przyśpieszonej ścieżki dopuszczania leków, zwłaszcza z obszaru onkologii.

Jednakże większa liczba dopuszczonych preparatów nie gwarantuje sukcesu rynkowego firm farmaceutycznych. Jeśli zatwierdzone leki są kolejnymi w danym obszarze i nie mają wyraźnej przewagi nad tańszymi generykami, mało prawdopodobne jest uzyskanie przez nie dominującej pozycji na rynku. Dodatkowo sytuację firm farmaceutycznych pogarsza obecny od kilku lat na rynku klif patentowy (koniec ochrony patentowej dla wielu wiodących produktów), co powoduje, że dopuszczenie nowych leków, które mogłyby zdominować rynek jest dla firm farmaceutycznych kluczowe.

Pod względem potencjalnych dochodów ze sprzedaży palma pierwszeństwa w roku 2015 bezapelacyjnie przypadła firmie Novartis, która nie tylko uzyskała akceptację aż czterech leków, ale też dwa spośród nich mogą być prawdziwymi hitami. Są to Entresto (lek na niewydolność serca), którego potencjalna wartość sprzedaży szacowana jest na 5 miliardów dolarów i Cosentyx - lek na łuszczycę, który może zdominować ten obszar.

Zwycięstwo firmy Novartis nie jest dużym zaskoczeniem. Firma ta ma bogatą listę produktów w przygotowaniu i od lat jest w czołówce. Większym zaskoczeniem mogą być wysokie pozycje takich firm jak Pfizer, Sanofi, AstraZeneca i Amgen.

Sanofi dołączył do czołówki dzięki trafnej decyzji o zainwestowaniu dużych środków w Regeneron. Decyzja ta opłaciła się i w roku 2015 dopuszczono do obrotu Praluent (alirocumab), przeciwciało blokujące białko PCSK9 i obniżającego frakcję LDL cholesterolu. Amgen dołączył do grona zwycięzców uzyskując akceptację dla dwóch leków, w tym dla Repatha, konkurencyjnego przeciwciała blokującego PCSK9. AstraZeneca, po latach nieobecności, dołączyła do stawki uzyskując dopuszczenie dla dwóch farmaceutyków, w tym dla Tagrisso - bardzo obiecującego leku przeciw niedrobnokomórkowemu rakowi płuc. Z kolei Pfizer uzyskał przyspieszoną akceptację dla bardzo obiecującego preparatu Ibrance (palbociclib) przeciw rakowi piersi. Grono zwycięzców zamykają Johnson & Johnson z lekiem Darzalex (daratumumab) przeciw szpiczakowi mnogiemu, który również uzyskał przyspieszoną akceptację oraz Novo Nordisk z długodziałającą insuliną Tresiba.

Do przegranych można zaliczyć firmę Eli Lilly, która co prawda uzyskała dopuszczenia dla onkologicznego leku Portrazza, ale przy jego wysokiej cenie i niezbyt wysokiej skuteczności, a także ograniczonym zastosowaniu mało prawdopodobny jest sukces rynkowy. Również firma Merck, nie odniosła wielkich sukcesów 2015 roku. Udało jej się jedynie doprowadzić do końca trwającą 7 lat batalię o zatwierdzenie leku Bridion.

W tym kontekście warto zwrócić uwagę na opinię analityków Deloitte, którzy twierdzą, iż proces wprowadzania nowych leków na rynek będzie stanowił trudne zadanie nawet dla największych graczy, ponieważ koszty opracowania nowych leków są coraz wyższe, a szacowana maksymalna wartość sprzedaży stale spada.