Kolejny (polski) krok w stronę ratowania pszczół

Naukowcy z Zakładu Farmakologii i Toksykologii Państwowego Instytutu Weterynarii zidentyfikowali mieszaninę 57 rodzajów pestycydów i ich metabolitów u zatrutych pszczół. Nowa metoda wykrywania szeregu środków ochrony roślin może pomóc rozwiązać tajemnicę wymierania tych pożytecznych owadów i przyczynić się do rozwoju metod ich ratowania.

Szacunki zamieszczone w raporcie Greenpeace wskazują, iż globalne korzyści wynikające z zapylania roślin uprawnych przez pszczoły i inne zapylacze wynoszą rocznie ok. 265 mld EUR (wielkość ustalona na podstawie wartości zbiorów zależnych od procesu zapylania). Z drugiej strony, powszechnie wiadomo, że od lat obserwuje się światowy proces wymierania pszczół. Jedną z przyczyn jest tak zwany zespół masowego ginięcia pszczoły miodnej (ang. Colony Collapse Disorder, CCD), który w Stanach Zjednoczonych od 2006 roku spowodował ubytek 30-40% rodzin pszczelich. Jego cechą charakterystyczną jest gwałtowny i masowy ubytek pszczół robotnic. Etiologia tego zjawiska wciąż nie jest znana. Oprócz obniżenia odporności zapylaczy, zakażenia wirusami i przyczyn związanych ze zmianami środowiska naturalnego, wymienia się również zatrucia środkami ochrony roślin. W raporcie z sierpnia 2015 roku Greenpeace alarmuje, iż polskie uprawy rzepaku mogą być dla pszczół trujące.

Naukowcy z Polskiego Instytutu Weterynarii (PIW) prowadzą badania mające na celu rozszerzenie wiedzy na temat wpływu pestycydów na zdrowie pszczół oraz umożliwienie innym zespołom określenie ryzyka związanego z mieszaniem środków ochrony roślin. W niedawno opublikowanej pracy przedstawili wyniki badań przeprowadzonych na 70 próbkach pszczół zatrutych pestycydami. Do tego celu zastosowano zmodyfikowaną procedurą QuEChERS, dotychczas stosowaną do badania żywności. Metoda ta umożliwia jednoczesne wykrycie 200 różnych środków ochrony roślin. W badanych próbkach zidentyfikowano 57 rodzajów pestycydów i ich metabolitów. Prace zespołu z PIW są o tyle istotne, że 98% przeanalizowanych przez nich środków ochrony roślin jest dopuszczonych do użytku na terenie Unii Europejskiej.

Dotychczasowe doniesienia naukowe wskazujące na wpływ niektórych pestycydów na śmiertelność pszczół poskutkowały wprowadzeniem zakazu stosowania w Europie środków neonikotynoidowych. Jednak, jak się okazuje, zakaz stosowania jednego rodzaju pestycydu może nie być wystarczający, szczególnie, że toksyczne mogą się okazać również mieszaniny teoretycznie nieszkodliwych związków.